Weinig winters zo grauw als die van 2022, maar gelukkig zorgde Eurosonic Noorderslag voor licht. Talentrijke artiesten én muziekprofessionals kondigden een verwachtingsvolle zomer aan. Digitaal in plaats van live en toch voelde je aan alles: er hangt verandering in de lucht. ‘Iedereen heeft de hoop op green fields vol mensen.’
Dinsdagochtend 09.07 uur. Een app’je van Mitchel. Het is een foto van een zelftest met daarnaast zijn horloge. Te midden van allerlei graden, percentages en cijfers die ik niet kan thuisbrengen - Mitchel noemt mij regelmatig ‘boomer’ vanwege mijn digibetisme - valt op zijn hypermoderne klokwerk ook ‘de Ontluiking x ESNS’ te lezen.
Dat is wat er vandaag staat te gebeuren, of dat vermaledijde virus moet nog roet in het eten gooien. Het is gemuteerd en niet zo’n beetje ook; omikron boezemde de wereld even angst in vanwege haar hoge besmettelijkheid en ongewisse ziekte-effecten, maar blijkt nu ze zich steeds meer in haar kaarten laat kijken vooral een lastpak van formaat. Geen volle ziekenhuizen godzijdank, wél veel uitval in het maatschappelijke leven. Het virus wordt milder, haar drang om zichzelf te verspreiden groter.
En dus ligt er een coronatest op tafel. Camiel de Kruijf, productiemanager bij Eurosonic Noorderslag en ons contactpersoon voor vandaag, had het op ons hart gedrukt: doe een zelftest voor vertrek, zonder negatief resultaat kom je er niet in. ‘Als een van jullie een bron van besmetting zou zijn, heb ik een hele hoop uit te leggen’, zei hij door de telefoon. Doemdenker als ik kan zijn zag ik dat gelijk gebeuren en stamelde: ‘Dan zou ik me een jaar lang schuldig voelen.’
Het belang is duidelijk. Eurosonic Noorderslag moet en zal doorgaan, ook al is het wederom digitaal, en de organisatie kan daar zeer zeker geen omikron-uitbraak bij gebruiken. Er hangt een viruswolk boven de Oosterpoort in Groningen en het is niet de bedoeling dat die naar binnen drijft. Gasten dienen zich net als acts en crew aan alle strikte voorzorgsmaatregelen te houden. Voor binnenkomst testen en binnen de muren van het poppodium een mondkapje op. Een kleine moeite - wij zijn allang blij en dankbaar dat we tot het selecte clubje gasten behoren en verslag mogen doen van wat Camiel gekscherend tot ‘The Covid Sessions 22’ heeft gedoopt.
‘Het ziet ernaar uit dat ik nog steeds geen Covid heb’, schrijft Mitchel bij zijn foto. Er is een streepje bij de C van ‘controle’ verschenen en de wijzer van zijn horloge beweegt hoopvol voorwaarts. Nu ik nog. Mijn eerste zelftest, het is even zoeken. Geen fouten maken nu, Thijs. Mitchel kent mijn onhandigheid. Druk op de ketel. Het lukt. En ook bij mij goed nieuws op het witte testapparaatje, al hou ik Mitchel nog even voor de gek door te veinzen dat er meteen een T verschijnt (‘Is dat de T van ‘Testen’?’). Als ik hem de verlossende foto als bewijs stuur slaakt hij een paar honderd meter verderop - we wonen in dezelfde wijk - een zucht van verlichting. ‘Thank God. Ik denk al. Thissa weer.’ ‘Dus we gaan!!’ appt hij er enthousiast achteraan. ‘Alle wegen leiden naar het hoge noorden!’ app ik hem minstens zo enthousiast terug.
En zo is het! Op naar Groningen, op naar Eurosonic Noorderslag (ESNS). Waar kunnen we het nieuwe jaar beter beginnen dan op dit gerenommeerde showcasefestival? Al 36 jaar is dit dé aftrap van het muziekjaar. Popelend talent uit Europa (Eurosonic) en Nederland (Noorderslag) presenteert zich voor boekers, programmeurs en scouts uit de Europese muziekindustrie. Hier worden de parels ontdekt, hier ontpoppen de acts die later dit jaar op de grootste popfestivals en -podia staan. Als ergens de vibe van ontluiking hangt, dan is het wel tijdens deze muzikale vierdaagse in de Oosterpoort.
Enige smetje: niet live, helaas. Wéér niet live. Net als vorig jaar heeft de organisatie moeten schakelen en in de afgelopen maanden een digitale editie opgetuigd. Een fenomeen van deze tijdsgeest en dus zijn Mitchel en ik gretig om juist daarvan verslag te doen. Want hoe doe je dat, een online only-festival organiseren? Wat komt daarbij kijken? En hoe ziet dat er dan uit on the spot, voor crew en acts?
Bij zijn is meemaken. Dus hebben we Camiel benaderd. Eurosonic Noorderslag is al vijftien jaar een van zijn opdrachtgevers. Daar is hij begonnen als ‘kistenduwer’, zoals hij het zelf zegt, en vervolgens via verschillende functies doorgegroeid tot hoofd productie. Een belangrijke schakel dus. Deze editie heeft hij het stokje als eindverantwoordelijke overgedragen aan een talent uit de lokale scene, Marlene Boere, die hij de afgelopen jaren heeft klaargestoomd. Camiel zelf is dit jaar een van de vijf productiemanagers die onder haar leiding vallen. Vandaag is hij vliegende kiep. De meeste druk is eraf. Een ideaal moment om de Ontluiking rond te leiden en te laten zien hoe een digitaal festival reilt en zeilt.
Koffie, eerst koffie. De reis was lang, de ontvangst is warm. De mondkapjes mogen af als we op afstand rond een tafel zitten in de foyer van de Oosterpoort, door Camiel een ‘gecontroleerd gezellige omgeving’ genoemd. Voordat hij ons meeneemt voor een ESNS-toer, langs zalen en coulissen, praat de ervaren productiemanager ons bij. En dan merk je: deze man weet van wanten, dit is de top van de evenementengame. Niet gek dus dat het meteen resulteert in een opname van ruim een uur, zo zal ik later op mijn telefoon zien. Dit is de weerslag van dat gesprek over de organisatie van Eurosonic Noorderslag in tijden van lockdown. Go!
Camiel! Tof dat we hier mogen zijn. Hoe introduceer jij jezelf?
‘Ik noem mezelf productiemanager. Dat ben ik voor verschillende organisatoren. Dat varieert van Eurosonic Noorderslag tot grote shows in stadions, zoals The Rolling Stones, Metallica en U2. Alles wat de afgelopen vijf jaar in de Arena stond: I’ve been there. Daarnaast produceer ik concerten in de AFAS Live en Ziggo Dome, maar dat is allemaal al bijna twee jaar niet aan de hand. Ik ben daarom ook gaan werken voor verschillende overheden die ik adviseer hoe ze in publieke gebieden kunnen omgaan met de coronamaatregelen. Daar heeft men ook ontdekt dat kennis en ervaring uit de evenementensector waardevol is. Daarnaast heb ik een klein winkeltje in Amersfoort, Rock ’n Roll Store, mijn liefdewerk. In mijn vrije tijd sleutel ik daar graag aan een gitaar of versterker en maak ik mensen blij met een plectrum, een setje snaren, een gitaar of een drumstel. Puur voor de leuk. Omdat ik een dergelijke winkel miste in de stad dacht ik: dan begin ik hem zelf maar. Mijn bestaan zakelijk gezien is negentig procent projecten in de evenementenindustrie en tien procent hobbywinkel. Dit alles bij elkaar doe ik nu al twintig jaar met heel veel plezier.’
Hoe verloopt deze digitale editie van Eurosonic Noorderslag tot nu toe?
‘We zijn aan het toewerken naar een soort piek, maar dat is een heel andere piek dan we gewend zijn. Normaal gesproken treden hier 350 bands op in vier dagen, nu zijn dat er ruim een week lang achttien per dag, verspreid over drie zalen. 150 acts hebben allemaal een video van hun showcase opgestuurd, dus die komen hier helemaal niet, omdat ze niet mogen of kunnen reizen. Vorige week woensdag zijn we al begonnen met opnemen en morgen, een week later dus, is de laatste opnamedag voor Noorderslag en begint de conferentie voor professionals uit de muziekindustrie. Die is live in principe, gepresenteerd vanuit de studio die we hier hebben gecreëerd, maar er zijn ook veel panelsessies met deelnemers die vanuit hun huiskamer intunen, mogelijk gemaakt via Zoom-verbindingen en ons digitale platform Let’s Get Digital.
Dat is een digitale venue met zalen en kanalen waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. We hebben ons best gedaan om dat dynamisch te maken, zodat mensen achter hun beeldscherm toch het gevoel hebben erbij te zijn. We hebben er ook veel ESNS-saus overheen gegooid. De rock ’n roll-industrie is vijftig jaar oud hè, daar zitten best veel krasse knarren tussen die je bij de hand moet nemen: hoe log je in? Gelukkig hebben we allemaal een jaar kunnen wennen aan online only. We willen allemaal dat het goed gaat, daar hebben we hard voor gewerkt. We bestaan 36 jaar, dan wil je dat ook deze editie outstanding is, ook al is het digitaal.’
Terwijl jullie wel op live hadden ingezet. Schets de aanloop eens: hoe zag die eruit?
‘Afgelopen zomer hebben we de vergunningsaanvraag ingediend voor een plan waarbij we uitgingen van een grote tent voor 2000 man op de Grote Markt, 20 zalen in de Oosterpoort en andere locaties in de stad met publiek erbij en ruim 350 bands die naar Groningen zouden komen.Maar ja, het kan verkeren in deze tijd. In de herfst zagen we het weer niet gebeuren. Wat scheelt: we zagen het eerder aankomen dan vorig jaar en hebben het al een keer gedaan, dus we hadden wat langer de tijd om te schakelen.
De situatie was ook anders. Vorig jaar was nog niemand gevaccineerd, dat was best spannend. Toen hebben we opnames gemaakt van Noorderslag en uitgezonden via 3FM en Europese radiostations, op die manier konden we 160 acts aan het publiek tonen met best een groot bereik. Voor dit jaar was ons motto: zo live mogelijk. Dat blijkt nu deze vorm te zijn: wel live spelen, maar zonder publiek. Aan de ene kant een tegenvaller, aan de andere kant zijn we nuchter genoeg dat te accepteren, omdat we om ons heen ook wel zien dat het niet anders kan. Elke band heeft toch live gespeeld. Soms in een radiostudio in eigen land, soms hier in de Oosterpoort. Door die sessies op te nemen kun je toch die Spaanse punkband ontdekken die je anders niet had gezien. Kan ook wel via Spotifyplaylists, maar je wil een band toch live ervaren voordat je ze boekt.’
Geen enorme teleurstelling binnen deze muren?
‘Nee. Het was even zuur toen we geen live-editie zagen gebeuren, maar je weet ook wat je dan te doen staat. Kijk, een live-editie organiseren is waar onze organisatie op ingericht is, met een grote groep mensen die klaarstaat om 35 zalen te voorzien van licht, geluid, video, decor. Daarmee zorgen we ervoor dat 350 acts een show kunnen geven. Dat is een militaire operatie, met alles erop en eraan. Dan ineens moet je gaan nadenken: wat doen we als we alles gaan opnemen? Dat wiel hebben we vorig jaar uitgevonden, mede dankzij onze samenwerking met NTR. Zij zijn tv-makers die weten wat ze doen. Maar Eurosonic Noorderslag wil wel haar eigen smoelwerk houden, dus was er een belangrijke taak weggelegd voor het creatieve team dat het podiumdecor maakt. Tuurlijk delen we dat met onze stakeholders, maar het is wel ons podium, geen geregisseerd tv-programma. Die band moet laten zien wat ze kunnen, dat is het allerbelangrijkste.’
Wat betekent deze situatie voor optredende acts?
‘Voor hen is en blijft dit een kans om aan boekers te laten zien hoe ze een liveshow neerzetten. Het leuke is: bands kijken inmiddels anders naar opnameshows. Vorig jaar moesten ze wennen aan camera’s en geen publiek, nu hebben ze tig van zulke videosessies gehad. Ze stellen dus vragen over de belichting, visagie, hoe zie ik eruit op beeld. Vorig jaar hadden ze vooral audiovragen, nu zijn daar visuele vragen bijgekomen. Bands ontwikkelen zich op dat vlak, worden mediawijzer. Maar goed, het allerliefst worden ze natuurlijk gescout in een stinkende zaal met veel bier en zweet dat van het dak druipt. Franz Ferdinand is hier ook ooit in de kleine zaal begonnen, hè. Dat is waar we het allemaal voor doen. Als we zometeen door de zalen lopen zul je horen hoe anders een opnamesessie klinkt dan een liveshow. Soms hoor je alleen de drummer; de zang en elektronica vallen weg omdat er veel met in-ear monitors gewerkt wordt. Er is geen PA (geluidsinstallatie die de muziek versterkt voor het publiek, red.), er is geen zaalgeluid. Dat maakt het een gekke ervaring.’
En welke gevolgen heeft online only voor de conferentie?
‘ESNS is hét moment dat mensen uit de muziekindustrie elkaar ontmoeten om zaken te doen en talent te scouten. Maar als dat talent niet hier is, dan komt de scout ook niet. Ze moeten elkaar dus ergens kunnen ontmoeten. Dat doen ze in het online conferentiedeel dat ik eerder noemde. Professionals uit de industrie vinden elkaar via een database. Als jij als programmeur van een Spaans festival de boeker van Wodan Boys wil vinden, die hier een sessie hebben opgenomen, dan kan dat daar. Zo worden connecties gelegd en talent uitgewisseld tussen verschillende landen. Dat hadden we het liefst live gedaan natuurlijk. Die mogelijkheid hebben we ook tot het laatste moment opengehouden, maar helaas.’
Wat is de grootste uitdaging in de organisatie van deze digitale editie?
‘We willen overtreffen wat we vorig jaar gedaan hebben. Het grote verschil: toen hadden we tijdens de conferentie alleen digitale panels, nu hebben we twee studio’s met best wel wat livegasten. Negentig procent van de panels is live. Er vinden studiogesprekken plaats met de mogelijkheid voor bezoekers om mee te luisteren en vragen te stellen. Er is een chat die tijdens een panel live wordt bijgehouden, dus er is moderatie om vragen uit het publiek mee te nemen. Verdieping zoeken we in de newsroom, waar we napraten over onderwerpen en met gasten inspelen op de actualiteit. We noemen het onze eigen CCN Headquarters. Een digitaal festival is een heel andere dynamiek. Het is leuk om te kijken welke mogelijkheden de techniek ons biedt om het anders te doen dan vorig jaar. Dat heeft echt onze ogen geopend, er kan heel veel. Technische partners lopen vijf stappen harder dan wij, wij zijn wat dat betreft een oude rock ’n roll-organisatie. Wij kunnen heel goed een band boeken, een podium geven en laten pieken, maar hoe breng je dat visueel aantrekkelijk in beeld op video? Daarin hebben we de afgelopen jaren een snelcursus gehad. We zien de meerwaarde. Ik kan me voorstellen dat de newsroom blijft als we weer een live-editie organiseren. Er zullen altijd mensen zijn die niet naar Groningen willen of kunnen afreizen. Dan pak je de online versie. De combi live en online zal dus wellicht blijven, we gaan het zien.’
Hoe zien de verschillen tussen een digitale en live-editie van Eurosonic Noorderslag er cijfermatig uit?
‘Een normale live-editie trekt over de hele linie 40.000 mensen naar de stad en ruim 350 acts vullen de blokkenschema’s. We beschikken dan over een capaciteit van 35 zalen plus de Grote Markt. 4.000 muziekprofessionals bezoeken de conferentie, die uit ongeveer 60 panels bestaat. Er tunen nu logischerwijs minder mensen in voor de online conferentie, 2,5 duizend betalende bezoekers ongeveer. Maar het grappige is: de muziek heeft een groter bereik. Veel meer mensen kijken online naar de opgenomen showcases. Die zijn voor iedereen gratis toegankelijk en mensen kunnen ze bekijken en beluisteren wanneer ze willen. Het kan dus zo zijn dat de showcase van een band die normaal voor 500 man optreedt straks bekeken wordt door 20.000 mensen. Dat is voor zulke acts het voordeel van deze vorm. Kijken we naar de bezetting van de crew waarmee we dit faciliteren: normaal gesproken doen we dit met 800 man en nu een derde daarvan. Normaal hebben we met 35 stagemanagers, 35 artiestenmanagers en 35 zaalmanagers alleen al ruim 100 mensen die ervoor zorgen dat de deuren van de zalen open kunnen. Dan is er nog een heel team dat de grootste outdoorplek bemenst, de Grote Markt. Nu hebben we maar drie zalen waarin we opnemen, plus een conferentiedeel, de newsroom. Voor deze digitale editie hebben we mensen ingehuurd die de livestream van de panelgesprekken technisch mogelijk maken. Er zit ook iemand bij die meekijkt: hoe ben je in beeld? Leuk die schemerlamp, maar die schijnt vol in je gezicht. Op die manier brengen we de panelgesprekken zo aantrekkelijk mogelijk in beeld. Het gaat uiteindelijk om de inhoud en wij brengen die zo goed mogelijk voor het voetlicht.’
Camiel is even afgeleid, want niemand minder dan newsroom-host Waldo Volmer komt binnen. ‘Kijk nou dan!’ Het is hem echt, straight from the keistad. ‘Is dit FC Amersfoort?’ merkt een andere voorbijganger op. Het begint er wel op te lijken. Waldo wendt zich tot ons: ‘Is hier een ontluiking gaande? Met dit verhaal komen jullie overal binnen natuurlijk, hahaha!’
Camiel, over Amersfoort gesproken: klopt het verhaal dat er normaal gesproken opvallend veel Amersfoorters werkzaam zijn bij Eurosonic Noorderslag?
Camiel: ‘Dat is van oudsher al zo. Toen ik hier vijftien jaar geleden begon als stagemanager in een zaaltje achterin de stad, kon je er zo twintig Amersfoorters uitpikken die een rol hadden gekregen. Blijkbaar doen we dat goed. Dit festival is niet alleen voor bands een springplank, maar ook voor mensen achter de schermen. Geldt voor mij ook, ik zorgde er ooit voor dat een bandje kon optreden en heb me opgewerkt tot hoofd productie. Nu neemt iemand van de jongere garde dat stokje van mij over. Heel leuk om te zien hoe mensen zich hier kunnen ontwikkelen.’
Eurosonic Noorderslag is dus zowel op als achter de podia een plek voor talent?
‘Absoluut. Dit is talent scouting all the way. Ook partijen als MOJO houden hun ogen en oren open. Mensen die erbovenuit springen, en die zie ik genoeg, worden gescout. Er zijn altijd verrassingen waarvan je denkt: oh wacht, dat nummer moet ik even opslaan. We zijn allemaal weleens op zoek naar mensen met bepaalde eigenschappen. Die kunnen dan zomaar een baan krijgen, dat is hartstikke tof. Maar dat doen die mensen wel zelf. Zij laten zien hoe ze in de wedstrijd zitten. Daarom vind ik het heel tof om voor dit soort events te werken. Dit is ook gewoon een hoopvolle plek, weet je wel. Een plek waar mensen de next step kunnen maken.’
Dit festival staat ook bekend als de aankondiging van het nieuwe muziekjaar. Durf jij deze keer te spreken van een hoopvolle aankondiging?
‘Zeker! Met andere opdrachtgevers ben ik alweer plannen aan het maken voor komende zomer, dat is in volle gang. Ik proef om me heen dat iedereen de hoop heeft dat we dan green fields vol mensen hebben. Misschien is de wens de vader van de gedachte, want we leven allemaal voor livemuziek. Wij zijn hiermee opgegroeid, dit is ons vak en we doen niks liever. Ik zie ESNS altijd als het startpunt van het jaar, waar de bands geboekt worden die we komende zomer tegenkomen, nu misschien wel meer dan ooit.’
Kun je genieten van een digitale editie als deze?
‘Ja hoor. Ik zag gisteren een stuk van een sessie van een band, die speelde alsof het voor publiek was, met dezelfde energie. Ik dacht: zie je nou wel, hier doen we het allemaal voor. Ook de licht- en geluidsman zag ik ervan genieten. Ik haal hier net zoveel voldoening uit als een normaal festival, je moet je alleen instellen op een ander resultaat. Normaal kun je door de drukte maar tien procent van het programma zien, kleine snippets. Nu duurt een opnameshow slechts een kwartier en moet een band in drie nummers alles uit de kast halen voor die boeker uit Spanje. Gaan ze vol gas of voor hun mooiste liedjes? Knap hoe artiesten met hun performance omgaan. Er ligt een andere druk op. De wil om succes te behalen en ontdekt te worden is heel groot. Mensen willen op het podium hun uiterste best daarvoor doen. En wij faciliteren dat met een heel batterij aan mensen en materialen.’
Hoogste tijd om dat met eigen ogen te aanschouwen. En route! Camiel zet zijn muts op en transformeert daarmee in een spit second tot iemand die je in de moshpit bij Metallica zou kunnen tegenkomen. Hij leidt ons linea recta naar de grote zaal van de Oosterpoort, gewoonlijk tot in elke hoek bevolkt door popminnende mensen. ‘Dit is het epicentrum van Noorderslag, this is where the magic happens’, zegt Camiel. ‘Hier wordt de popprijs uitgereikt, hier staan de acts die we verderop in het jaar allemaal kennen.’
Nu is het slechts het domein van optredende bands, muziek- en tv-technici en andere crewleden. Maar zelfs bijna leeg is deze poptempel indrukwekkend. Van het enorme podium is flink werk gemaakt, want bands verdienen dat en het oog van de kijker thuis wil wat. En dus is het lichtplan magisch en het decorontwerp in het oog springend. ‘We pakken in deze zaal altijd uit qua decor en licht’, zegt Camiel. ‘Het is altijd iets bijzonders en ieder jaar weer anders.’
Momenteel vindt een overgang plaats; de ene band bouwt af, de andere op. Dat is een beste exercitie. Camiel: ‘Ik kan hier uren naar kijken. Zullen we even gaan zitten?’ Het voelt gek om als enige toeschouwers op de eerste rang van de zitplekken neer te ploffen. Camiel houdt zijn blik op het podiumwerk gericht. ‘Deze dynamiek vind ik het leukste wat er is. Dit is waarom ik in deze wereld ben terechtgekomen. Toen ik dit 25 jaar geleden voor het eerst zag op Lowlands, het logistieke proces voor al die concerten waar ik als fan naar keek, wist ik: dit is wat ik wil gaan doen. De wetenschap dat twee uur later alles ingepakt werd en in een grote vrachtwagen op weg ging naar een andere stad, om dat de volgende dag weer te gaan doen, vond ik verbazingwekkend. Ik weet nu dat het een industrie is die al vijftig jaar lang zo werkt en dat het een never ending story is. We willen allemaal livemuziek beleven en die show wordt vetter als er toffe verlichting, decoratie en speakers zijn.’
Voor Eurosonic Noorderslag digitale stijl is alles gericht op goede videoregistratie. De cameraladder in het hart van de zaal heeft vrij baan en dat is een unicum. ‘Ik hoef de technici niet uit te leggen wat ze moeten doen, dat zijn professionals. Voor hen is dit een dankbare job. Tuurlijk hebben ze liever publiek, maar uiteindelijk gaat dit werk altijd om het faciliteren van de muzikant die daar staat. We hebben een dienstbaar vak. Het gaat niet om ons. Normaal gesproken staan onze technici in de coulissen, die zie je niet. Nu kunnen ze beter communiceren met de band, dat is dan weer een voordeel. En daar in de zaal staat normaal een geluidsman met knallende speakers, die is er nu niet. Het is een heel andere ervaring.’
Camiel richt zich tot Mitchel, die terugkomt van een fotorondje door de zaal: ‘Kun je er wat mee? Of moeten we wat ombouwen?’ En tegen mij: ‘Ik ga even naar het toilet, dan hoef je niet mee hè?’
Er wordt gewoon gelachen vandaag, digitale editie van ESNS of niet. En kijk daar, op het podium verschijnt een feeërieke dame met kastanjebruin haar. Froukje (21) is haar naam, zangeres met een hypnotiserend mooi stemgeluid, maar dat hoeven we er eigenlijk niet meer bij te zeggen, want ze heeft in pijlsnel tempo zo’n beetje alle popliefhebbers in trance gebracht met nummers als Ik Wil Dansen, Onbezonnen en Groter Dan Ik. Vorig jaar zette ze hier, op Noorderslag, haar doorbraak kracht bij en won ze de ESNS Kickstart Award.
Nu haar naam gevestigd is wordt er wat van haar verwacht. De blikken die haar straks gadeslaan zijn kritischer. Froukje weet wat haar te doen staat. Terwijl om haar heen de set-up voor haar band wordt opgetuigd, bereidt zij zich in stilte voor, ogenschijnlijk in haar eigen wereld, los van een filmpje dat ze van de opbouw maakt.
Mitchel en ik bevinden ons in staat van opwinding. Een concert van Froukje, ook al is het maar drie of vier nummers lang, is een aangename verrassing. We hebben ons bezoek en onze planning niet laten leiden door de line-up van de optredende acts, laat staan door het tijdschema. Sterker nog: zelfs Camiel weet niet uit zijn hoofd wie wanneer precies op de planken staat. Een gok dus, maar die pakt wonderwel goed uit.Zéker als we doorlopen naar de kleine zaal - de opkomst van Froukje duurt nog wel even, verzekert Camiel ons - en nog voordat we de deur openen al horen dat S10 daar fonkelt als de ster die ze is. ‘S10!’ fluistert Mitchel met een uitroepteken. En terecht, want net als Froukje, iets eerder nog, heeft ze vele harten van Nederlandse muziekfans veroverd met haar pure geluid en indringende teksten, zozeer zelfs dat ze dit jaar Nederland representeert op het Eurovisie Songfestival.
Het refrein van haar grootste hit en mooiste lied komt ons loepzuiver tegemoet: ‘Hoe jij ruikt is als thuis, ik adem je in, ik adem je uit.’ Als betoverd kijken en luisteren we, net als de slechts enkele tientallen andere mensen in de intieme zaal, voornamelijk cameracrew en technici. Een privéconcert - en wat voor een. Totale overgave bij S10, alsof de zaal afgeladen vol is, maar het is toch echt alleen zij, slechts geflankeerd door een DJ en gitarist/toetsenist, die de intense energie van haar show vol rake alternatieve pop draagt.
Als haar laatste noot heeft geklonken en ook de heftige tonen van het drum & bass-outro uitdoven, valt een overtuigend applaus van de schaarse toerschouwers haar ten deel. En wat blijkt al snel: het was ‘gewoon’ een repetitie. ‘Kun je nagaan’, zegt Camiel. ‘Niks meer aan doen’, zegt een andere toeschouwer. Maar dat doet S10 wel. Ze is pas net goed en wel opgewarmd, gaat nu op voor het echie en houdt daarbij de betovering in stand, met ronduit prachtige vertolkingen van Maria, Masker Af en Dans Mij Naar Huis.
Vol bewondering lopen we de zaal uit. ‘Dat was vet hè?’ zegt Mitchel. We beseffen dat we met onze neus in de boter vallen, hier, nu en straks, want de showcase van Froukje volgt zo nog. Ook Camiel geniet na, óók van het decor- en lichtontwerp van zojuist. ‘Normaal kun je dit beeld niet maken en staat S10 veel verder naar achter op het podium. Nu er geen publiek is hebben we haar meer naar voren gepositioneerd en krijg je veel meer diepte in het ontwerp. We worden niet beperkt door de ruimte, maar benutten die optimaal. Het podium loopt nog zes meter door en door daar met licht doorheen te schijnen krijg je een dieptegevoel. Het is aan de cameramensen om dat op beeld vast te leggen.’
We zijn weer bij de les, het is en blijft een digitaal festival dat we hier vastleggen, en Camiel pakt zijn college daarover weer op. Hij neemt ons mee naar de regiekamer, het kloppende hart van de digitale conferentie. ‘Twee jaar geleden bestond dit nog niet. Toen stond hier een podium, nu is het een regieruimte, waar vier panelsessies tegelijk worden opgenomen en uitgezonden.’
Om dat zo goed en mooi mogelijk te doen is het bedrijf ZOOM evenementen & mediaproducties ingehuurd. Tussen beeldschermen en kabels ziet eigenaar Mark Scheenen dat in elk geval de voorbereiding op wat vanaf morgen komen gaat goed is. ‘Wij zorgen voor afwisseling in de huiskamer. Dat het niet een standaard zoommeeting is waar je naar kijkt, maar een tv-uitzending. Per uur halen we 32 sprekers binnen via onze verbinding en dat sturen we uit naar de digitale wereld via het platform van ESNS.’
Dit soort werk is voor Scheenen en zijn collega’s enorm toegenomen in coronatijd. ‘Wij komen uit de broadcastwereld. Radio-, tv- en videoproducties. Als je vier jaar geleden vroeg naar Zoom, dan wist niemand ervan. Dat is nu wel anders. Het is een hele andere manier van werken. Je mist de buzz van publiek, de vibe van live-gebeurtenissen. Je zult zien dat dit soort conferenties in de toekomst een combinatie van live en online worden. Vroeger was online video een sluitpost voor organisatoren, ze hadden er geen verstand van en wilden ervan wegblijven. Nu zien ze de mogelijkheden en voordelen. We gaan naar een hybride vorm, waarbij organisaties die spreker uit Amerika niet hoeven laten overvliegen. Dat scheelt kosten én footprint. Of het voor ons meer werk betekent? Dat zou zomaar kunnen, ja.’
Snel terug naar Froukje, want haar show kan weleens in volle gang zijn. Onderweg komen we langs een kruispunt in de Oosterpoort. Camiel: ‘We noemen dit de ‘paddestoel’. Normaal is dit een soort mierennest, een buzz van jewelste. Daar zit 3FM live radio te maken, daar sta je in de rij voor je biertje. Nu is dat er allemaal niet. Toch vinden we het bij ESNS belangrijk en leuk dat het er hier ook zonder publiek gebrand uitziet. We hóeven daar geen lamp met logo op te hangen, maar we steken daar toch veel tijd en energie in. Omdat we het belangrijk vinden dat acts, gastsprekers en crew het gevoel hebben dat hier wel echt iets gaande is en dus ook voelen: laten we ons best doen. Maar goed, het is en blijft raar om het festival op deze manier te beleven.’
Vol verwachting duiken we de grote zaal weer in en inderdaad, daar is Froukje het stralende middelpunt, geconcentreerd vastgelegd door tal van cameraprofessionals. Camiel had het al gezegd: ‘We hebben geen PA en veel muzikanten werken met in-ear monitors. Dus soms hoor je de zang niet eens, want de rest overstemt dat. Dat is een gekke belevenis. Maar je kunt gelukkig wel de energie ervaren als de acts laten zien wat ze normaal voor publiek laten zien.’
Gelukkig volgt Froukje daarin het voorbeeld van S10. Ook al horen we haar zang soms alleen in de verte, ze geeft de volle honderd procent. De échte uitkomst krijgen we zaterdag voor de buis wel te zien en te horen. Of wacht eens even… Is dat S10 die daar vanachter de coulissen opduikt? Onmiskenbaar! Wat we niet hadden durven hopen gebeurt: Froukje en S10 samen op de planken, een symbiose van opkomend vrouwelijk zangtalent. Hoop op een glorieus festivalseizoen krijgt gestalte, hier en nu, dankzij de verzustering van deze twee rijzende sterren. Samen zingen ze hun nog niet uitgebrachte single Zonder Gezicht. De omhelzing van Froukje en S10 na afloop van het lied verwarmt onze harten. Zo komen we deze winter wel door.
Als we weer zijn geland wijst Camiel ons op het grote belang van het decor. Hij wil ons graag voorstellen aan Patricia Vos van Vixen Design, samen met haar compagnon Rogier Eikenhout verantwoordelijk voor de look en feel van Eurosonic Noorderslag, zowel op de podia als in de wandelgangen. Kort gezegd: zij designen alles wat een ESNS-logo heeft. In 2004 binnengekomen als set-dressers van de 3FM-studio, zijn ze inmiddels verantwoordelijk voor de totale ‘smoel’ van het showcasefestival. Wat betekent online only voor hun werk?
Patricia licht dat met alle liefde toe. ‘Het betekent dat we meer mogelijkheden hebben, want we hoeven geen rekening te houden met waar het publiek staat. Daardoor kun je meer doen met scherpte-diepte met het oog op camerawerk tijdens optredens van bands. We zijn eerst veel gaan onderzoeken, informatie verzameld totdat iedereen ons vervelend vond. Daarmee zijn we gaan koken en dan is dit de uitkomst. We hebben ervoor gekozen de binnenzaal wat poppy’er te maken en de grote zaal architectionischer. We zijn er trots op hoe dat is gelukt.’
Of hun werk essentiëler is geworden nu ESNS alleen digitaal plaatsvindt en er dus nog meer aandacht is voor het visuele aspect? Camiel schudt van ja. ‘Jullie creëren datgene wat ESNS wil uitstralen en zijn daarmee voor zowel band als spreker the icing on the cake.’ Patricia: ‘Omdat dat wat wij maken nu ook digitaal uitgezonden wordt is het nog belangrijker dat dit matcht en nog meer dan voorheen een wereld is. Maar volgend jaar alsjeblieft weer voor publiek, dat is uiteindelijk het leukste om te doen.’
Gelukkig groeit de hoop daarop voor komend festivalseizoen met het vorderen van deze dag. Rest ons nog één interview. Nee, niet met een act, die wens schoot Camiel bij voorbaat al aan diggelen, want ja, corona. Komt in een volgend deel van de Ontluiking wel weer. Is ook geen must nu. We kijken hier, bij Eurosonic Noorderslag, tenslotte mee door de ogen van de organisatie.
Daarom leidt Camiel ons naar zijn opvolgster als hoofd productie, Marlene Boere. Doorgestoten talent van eigen bodem. Dit is haar eerste editie in die rol. We peilen haar stemming. ‘Hoe het gaat? Heel goed, het loopt soepel. Een digitale editie organiseren hadden we vorig jaar al een keer gedaan, toen hadden we nog geen idee hoe je dat dan doet. Het was tot onze eigen verrassing een supergroot succes. We zijn gewoon begonnen en het werd heel tof. Dit jaar konden we een slag maken: wat willen we tweaken ten opzichte van vorig jaar?’
Ze geniet van elke seconde. ‘Het is een hele poos geleden dat ik alle mensen waarmee we samenwerken heb gezien. Ik zuig alle indrukken op als een spons, want hierna moeten we waarschijnlijk weer een tijd zonder.’ Maar, zo haast ze zich te zeggen, vanaf volgende maand alle pijlen op een live-editie van Eurosonic Noorderslag in 2023. ‘Er zullen heus digitale elementen blijven, want daar zien we de meerwaarde van. We hebben door alle video-opnames een groter bereik én die kunnen we meegeven aan acts, want niet iedereen kan dit zo professioneel laten doen. Maar dat we hier nu in een lege Oosterpoort zitten… Ik heb ‘m liever tjokvol en daar gaan we straks weer keihard voor.’
Camiel beaamt dat vol vertrouwen. Aan hem het slotakkoord van deze dag, van Eurosonic Noorderslag 2022 als prelude van een verwachtingsvolle zomer. ‘Weet je, na de corona-uitbraak in 2020 had ik een gesprek met iemand bij MOJO. Hij vroeg me: wat ga je doen? Ik zei: ik blijf productiemanager totdat er weer livemuziek is, dat ga ik echt geen vaarwel zeggen. Kan me niet schelen hoe lang het duurt. En dat gevoel heb ik nog steeds.’ ‘Natuurlijk, als je kijkt naar the bigger scheme of things, dan is wat we doen allemaal maar bijzaak. Mijn vrouw werkt in de ouderenzorg, die heeft de ellende van dichtbij meegemaakt. Maar we hebben met z’n allen ook gemerkt: als je gedwongen thuis moet zitten, dan pak je een boek, luister je muziek of kijk je een show. Die culturele beleving is onwijs van belang, dat is waarop we terugvallen als er niks meer kan om toch kleur in de huiskamer te brengen. Ik heb nog nooit zoveel shows gekeken, ook om de energie van livemuziek vast te houden. Want daar wil ik naar terug.’
‘Ik had afgelopen jaar één festival met publiek en dat was Le Guess Who? Ik had zoveel energie. Ik wist meteen weer waarvoor ik het doe. Dus ook al hebben we een onwijs lange adem nodig en zijn we de sector die als laatste weer aangaat, jongens, laten we ons voorbereiden op een fantastische zomer, want we gaan er echt iets vets van maken. Ik voel dat het goedkomt. Daarom vind ik het ook zo leuk dat jullie serie hoop biedt. En ook Eurosonic Noorderslag biedt voor mij hoop in deze donkere winter, want we kunnen dus toch vette dingen zien, nieuw talent ontdekken en mensen ontmoeten, ook al is het online. Het is het opstapje naar iets veel groters en leukers: een hele mooie zomer.’
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang onze prille producties als eerste.